Powierzchnia Europy jest w przeważającej części nizinna.
Najniższym punktem Europy jest depresja
na Nizinie Nadkaspijskiej (28 m p.p.m.).
Około 74% powierzchni Europy położone jest na wysokości
mniejszej niż 300 m n.p.m.,
blisko 1/5 obszaru ma wysokość 300–1000 m n.p.m., a jedynie 6% obszaru
kontynentu leży na wysokości wyższej niż 1000 m n.p.m.
Najwyższym szczytem Europy jest Mont Blanc o
wysokości 4811 m n.p.m.
Jeśli jednak do Europy wliczony zostanie Kaukaz,
to jej najwyższym szczytem
jest Elbrus, 5642 m n.p.m..
Europa leży głównie w umiarkowanych strefach klimatycznych,
klimat jest łagodniejszy w porównaniu do innych
obszarów tej samej szerokości geograficznej
na całym świecie ze względu na centralne ogrzewanie europejskie,
ponieważ sprawia, że
klimat Europy jest cieplejszy i bardziej wilgotny niż w innym przypadku.
Dlatego średnia temperatura przez cały rok wynosi 16 °C (61 °F),
podczas gdy jest tylko 13 ° C (55 ° F) w
Nowym Jorku,
który jest prawie na tej samej szerokości geograficznej.
W Europie wyróżnia się trzy podstawowe jednostki tektoniczne:
prekambryjską, wschodnioeuropejską,
paleozoiczną platformę Europy oraz fałdową strukturę alpidów.
Platformy prekambryjską i
paleozoiczną łączy strefa szwu transeuropejskiego,
będąca jeszcze jedną dużą jednostką tektoniczną.
Platforma wschodnioeuropejska obejmuje obszar od
Uralu do przebiegającej przez Polskę linii Teisseyere’a-Tornquista.
Fundament platformy budują prekambryjskie skały krystaliczne, które
odsłaniają się w obrębie tarczy fennoskandzkiej i
tarczy ukraińskiej.
W pozostałej części platformy krystaliczne podłoże jest przykryte młodszymi osadami o
różnej miąższości,
które tworzą pokrywę platformową. Paleozoiczna platforma Europy zachodniej i
środkowej obejmuje pasma hercyńskie i
reliktowe kaledońskie leżące na
zewnątrz alpejskiej strefy fałdowej. Alpidy tworzą w południowej części Europy
rozległy
system górski o przebiegu generalnie równoleżnikowym.
Alpidy Europy łączą się na zachodzie przez Cieśninę Gibraltarską z
górami Rif
w północnej Afryce, a na południu i na wschodzie z alpejskimi łańcuchami
górskimi Azji, tworząc jeden system orogeniczny.